Jan Keizer in Panorama

Na een carrière van meer dan vijftig jaar vindt Jan Keizer (69) het mooi geweest. De Volendammer die furore maakte met BZN is bezig aan zijn laatste jaar als zanger.

 ‘Die rechtszaken tegen me vond ik schandalig’

Na een carrière van meer dan vijftig jaar vindt Jan Keizer (69) het mooi geweest. De Volendammer die furore maakte met BZN is bezig aan zijn laatste jaar als zanger. Over zijn heldenstatus in Roemenië, optreden in ski-ondergoed en de breuk met BZN. “Het niveau waarop gezongen wordt in Nederland is soms schrikbarend.”

Ik lees overal dat je het vreselijk gaat missen. Waarom stop je dan?

“Ik heb alles wel meegemaakt. Succes gekend - ook in het buitenland - en ik heb veel plezier gehad bij al die optredens, maar nu is het wel mooi geweest. De leeftijd speelt ook een rol. Twee jaar geleden zag ik Charles Aznavour optreden. Die man bewonderde ik, maar toen dacht ik wel: dit had je niet meer moeten doen. Het is niet meer zoals het was. Daar moet je niet in verzanden. Althans, die beslissing neem ik zelf. Als iemand van 74 nog lekker doorgaat moet hij dat zelf weten, maar ik kan je melden dat het er niet beter op wordt. Daarnaast is het ook een andere tijd geworden.”

Hoe bedoel je dat?

“Ik doe dit al 52 jaar en heb flinke mazzel gehad qua tijd. Beter kon niet. Voor ons zaten The Cats, de eersten die beroemd werden in ons dorp. Die kregen ook gouden platen, was iedereen trots op, maar ze verkochten nooit meer dan 25.000 platen. Dat was de limit in die tijd. Later ging de hitparade pas leven, ging je het blaadje halen in de platenzaak. Kijken wat de nieuwe binnenkomers waren. Stond je op één, dan was je wereldkampioen. Er werden zomaar 200.000 albums verkocht, soms ook wel meer. In die tijd zaten wij, dus dan heb je gewoon mazzel. Als kind was het mijn wens om ooit een liedje in de Top 40 te hebben. Dat zou echt het summum zijn. Dat is meer dan uitgekomen… Het leven in de hitparade is nu heel anders geworden. Je komt er bijna niet doorheen. Voor nieuwe artiesten is het heel moeilijk, als je een hit scoort, is dat een hit van een week. Het gaat nu allemaal zo snel. De jeugd is dat gewend, maar op mij komt dat heel gek over. Ik ben met een liedje bezig, dat is dan een soort kindje van je en dan gebeurt er helemaal niks mee. Ik weet zeker dat de liedjes die ik nu maak jaren geleden dik in de top 10 waren gekomen, maar nu komt het niet eens bij het publiek. Financieel is het geen probleem meer, het gaat mij puur om de lol van een liedje maken. Maar het is een heel andere wereld geworden. Artiesten zijn nu meer bezig met hun iPhone en social media, dat is tegenwoordig belangrijker dan muziek maken. Je hoeft niet eens goed te kunnen zingen, in de studio maken ze er wel iets van. Het niveau waarop gezongen wordt in Nederland is soms schrikbarend. Nog lager dan bij het voetballen.”

Hoe ga je precies afscheid nemen?

“Met een theatertour door Nederland. We zijn al naar Zuid-Afrika geweest en gaan ook nog naar Roemenië voor een paar shows.”

Roemenië?!

“Ja, daar zijn we al vaker geweest. Twee jaar geleden stonden we in Iași voor 100.000 mensen. Had de burgemeester geschonken aan de bevolking, nadat hij was gekozen. Geef je een cadeau, geef je de mensen BZN, haha! Maar er stonden 100.000 mensen, terwijl het -30 was. Heb ik daar nog ski-ondergoed gehaald in een of andere supermarkt. Je kon de microfoon amper vasthouden, die ging vastzitten aan je hand. Voor de gitaristen en pianisten was het ook een ramp om te spelen. Stond ik daar met een dikke sjaal en een lange jas op de bühne. Wel mooi om mee te maken.”

Hoe komen jullie zo populair in een land als Roemenië?

“Dat weet ik niet. Misschien door vrachtwagenchauffeurs die vroeger platen hebben meegenomen vanuit Nederland. Het gekke is dat ze alle liedjes ook meezingen. Op YouTube staan veel nummers van ons met heel andere beelden erbij. Internet is groot hè, zo kom je in Roemenië, Bulgarije en ook in Korea zijn we gek gedraaid. Drie jaar geleden deed ik mee aan Beste Zangers. Julia Zahra zong Just an Illusion van ons. Daarna kregen we verzoeken uit Australië, Nieuw-Zeeland en Amerika. Of het nummer daar uitgebracht mocht worden. Daar moet ik altijd om lachen, want de diskjockeys uit Hilversum wilden ons vroeger liever niet draaien. Ze vonden het maar poldermuziek. Als zo’n nummer weer hoog staat in het buitenland, vind ik dat wel prettig. Zo gek is het dus niet, die poldermuziek van ons. Dan maak ik altijd weer even een lange neus naar die mensen. In Roemenië hebben we zelfs een tegel op de Walk of Fame.”

Echt waar?

“Nadat Anny en ik weer gingen optreden (rond 2010, red.), werden we daar al snel uitgenodigd. We vroegen ons eigenlijk af wat we daar moesten, maar goed. Stonden er bij een persconferentie twintig camera’s en allerlei tolken klaar. De burgemeester was erbij met zijn ambtsketting en toen kregen we dus die tegel. We snapten er helemaal niets van. Ik heb mijn manager gevraagd het eens uit te zoeken en het bleek dat onze muziek stiekem werd gedraaid op de radio, in de jaren onder het regime van Ceausescu, waarin geen muziek gedraaid mocht worden. Bij de optredens zag je een hartstocht in de ogen bij de vrouwen, die zie je alleen in bepaalde films… Ze smeekten om bepaalde liedjes. Dance, Dance bijvoorbeeld. Ik dacht: is dat wel van ons? Ging ik het nakijken, bleek het op een album uit 1983 te staan. Ja, we hebben 35 albums gemaakt, ik ken niet alles meer… Maar dat was daar een grote hit, waarop werd gedanst in een voor hen vervelende periode. In het theater werd ik vastgepakt door een man van in de 80, de tranen rolden over zijn wangen. Dan zie je hoeveel impact muziek kan hebben op een bevolking. Fantastisch om mee te maken.”

Hoe is het met de gezondheid?

“Goed, ik ga vanmiddag nog tennissen. Maar je weet het nooit bij mij. Ik zit hier bijna casco. Mijn blinde darm, nier en prostaat zijn er al uit, ik heb een hartoperatie gehad… Het klinkt hol, ik heb geen echo meer nodig, haha! Dat zegt mijn vrouw ook altijd: Als jij iets hebt is het gelijk zo erg. Maar als alles weer onder controle is, is dat prachtig. Mijn gezondheid speelt ook mee om straks te stoppen.”

Iedereen is het allang vergeten, maar van oorsprong ben je toch drummer?

“Dat is wel zo, maar dat komt ook doordat ik in een band kwam die al een zanger had. Ik wist niet eens wat een drummer deed, maar ze zeiden: ga het maar leren. Heb ik drumles genomen, maar ik wilde eigenlijk zingen. Ik werd geen geweldige drummer, maar ik was wel een showmannetje. Dat heb ik later weleens tegen onze drummer gezegd: Stokken hoger optillen, het moet spektakel zijn! Dát is de reden dat een cameraman je pakt. Door het drummen heb ik geleerd om swingend te zingen.”

In de beginjaren, vóór de grote doorbraak, maakte BZN stevige rock. Lag je hart niet meer bij die muziek?

“Als drummer zeker, want ik kon me helemaal uitleven. Later kregen de melodie en de zang meer importantie en daar kon ik me volledig in vinden. Ik moest soms een partij zingen van de zanger. Dat redde ik helemaal niet, volgens mij had die man ijzeren stembanden. Mijn stem ging naar de klote. De melodieuze muziek paste veel beter bij mij.”

En toen braken jullie opeens door met Mon Amour, terwijl in Nederland niemand in het Frans zong…

“Iedereen zei ook: dat wordt niks. De mensen houden niet van Frans. Het kwam bij mij vandaan. Op het Grand Gala du Disque hoorde ik Enrico Macias Frans zingen. Ik vond het prachtig hoe hij de mensen meekreeg. Dat was de eerste confrontatie met een Franse zanger, maar oorspronkelijk komt het bij mijn vader vandaan. In de tijd van The Beatles en The Stones - waar ik gek van was – zong mijn vader met hoge stem altijd Franse liedjes. Nóg hoger dan Joling. Ik vond het vreselijk! Ver nadat ik Mon Amour had gemaakt begreep ik pas dat ik een kopie van mijn vader was geworden. Daarom is het belangrijk dat de jeugd verschillende soorten muziek hoort, zoals klassiek. Al draai je het maar heel even. Mijn moeder draaide Chopin en ik heb alle concerten van Beethoven wel duizend keer gehoord. Veel mensen worden stapelgek van dat gepriegel en ik vond het toen ook niet leuk, maar later blijkt het toch in je bagage te zitten. Dat was ook de reden dat we in het Frans gingen.”

Je bent altijd bij dezelfde vrouw gebleven en woont vrij bescheiden. Heb je echt nooit als een popster geleefd?

“Jawel, maar dat ga ik jou niet vertellen. Het kan best zijn dat je tegenover een échte popstar zit, haha!”

Qua cv wel, maar qua leven valt het volgens mij wel mee.

“Natuurlijk heb ik ook wel gekke dingen meegemaakt.”

Zoals?

“Nee, dat ga ik niet vertellen, ik moet natuurlijk nog een boek maken.”

Ja?

“Nee, joh. Dat ga ik echt niet doen. Er zijn ontzettend veel anekdotes en een boek is pas interessant als er dingen worden gezegd die soms niet leuk zijn. Die gaan dan ook over mensen die in het dorp wonen, dus dat doe ik niet. Ik woon hier, hè.”

Inderdaad, iedere zanger of acteur verhuist op een gegeven moment naar Amsterdam, behalve Volendammers. Waarom is dat?

“Wij zijn behoorlijk honkvast, ja. We hebben nu ook een hogeschool, dus daarvoor hoef je niet meer naar Purmerend of Amsterdam. Dat is niet per se goed, het is ook goed om ergens anders te kijken. Ik hoorde laatst nog een quizvraag op de radio. Welke Nederlander was de beste speler van de Spaanse competitie in 1977? Gerrie Mühren uit Volendam! Is toch mooi om te horen. Mühren heeft in Spanje en zelfs Hongkong gespeeld, maar iedereen komt terug naar het dorp. Je hele familie woont hier, hè. In andere steden woont je moeder vaak 100 kilometer verderop, de broer weer 80 kilometer verder… Voor ons is dat anders. Al mijn familie ligt hier begraven of woont er nog. Ik weet precies wat de kleinkinderen doen. Op de een of andere manier is de familiare samenhang hier groter. Daar staat tegenover dat als je een scheet laat, iedereen het weet. En als je iets mankeert, heb je aan de ene kant van het dorp griep en ben je aan de andere kant al overleden. We kunnen enorm overdrijven.”

Op internet is er helemaal niets negatiefs over jou te vinden, behalve rond het stoppen met BZN…

“Toen ben ik wel verguisd, hoor. Mijn broer belde en lag helemaal dubbel na een uitzending van Fans. Een meisje zei: Straks rijdt hij ook nog over je voet, dat doet hij altijd! Ik heb nog nooit gereden na een optreden! Maar dat werd zomaar even gezegd op camera. Kijk, ergens kan ik ook wel begrijpen dat fans boos reageerden, want ik was degene die de stekker eruit trok. Fans weten nooit de ins en outs van een band. Die zien ons alleen bij een optreden en al hadden we de grootste ruzie, ik had een smile van oor tot oor. Dan ben ik met mijn vak bezig en probeer ik mensen een mooie avond te geven. Dat is mijn doel. Maar soms heb je gewoon problemen in een band, zeker als je met zijn zessen bent. Heb je er nog twee managers bij, een platenmaatschappij, producers; en iedereen denkt mee. Kortom, het komt niet vaak voor dat jouw idee er doorheen komt. Nu met Anny is het heel simpel: we bellen elkaar en dan is het ja of nee. Dat is wel prettig.”

Ben je nu goed met de oorspronkelijke bandleden?

“Ik heb met niemand ruzie. Misschien zij wel met mij, maar ik vind dat je in dit leven geen ruzie moet maken. Ik heb ooit een boekje van de dalai lama gelezen. Mijn vrouw zegt dat ik sindsdien sympathieker ben tegenover de medemens. Hij heeft bepaalde wijsheden waar ik het wel mee eens ben. Nare mensen moet je mijden. En veel mensen kom ik ook gewoon niet tegen. Carola (Smit, BZN-zangeres na Anny Schilder, red.) vroeg me laatst om samen Paradise by the Dashboard Light te zingen en dat doe ik dan ook. Laatst heb ik Thomas Tol gesproken. Die had een award gewonnen en daar heb ik hem mee gefeliciteerd. Ik heb nog een kaartje gekocht voor zijn optreden, want ik ben gewoon geïnteresseerd in wat hij doet. Ik koester tegen niemand rancune. Dat heeft geen zin, dat is dom. Wat ik wel vreselijk vond, is dat ik een rechtszaak aan mijn broek kreeg. Twee keer zelfs. Iemand  die Anny en mij boekte had dezelfde vleugeltjes gebruikt als op de BZN-hoezen. Daar heb ik echt geen woorden voor. Is er twee keer 5000 euro geïnd van mensen die ons wilden boeken. Dat heb ik niet hoeven betalen, maar mijn kantoor wel. Oude managers hebben de naam en de vleugels blijkbaar vastgelegd, ik denk nog van ons BZN-geld ook. Als je jaren de spitsspeler bent geweest, alle interviews hebt gedaan en alles voor iedereen zo goed mogelijk hebt proberen te doen, en je krijgt dat als toetje… Vond ik echt schandalig. De jongens die dit hebben geflikt zijn ook door het hele dorp uitgelachen. Maar ik ben het allang vergeten, hoor. Je moet niet blijven hangen in negatieve spiralen. Die mensen staan sindsdien op het lijstje ‘mijden’.”

Hoe wil je straks herinnerd worden?

“Ach, dat is toch onbelangrijk. Ik ben als jongetje begonnen in de muziek en hoopte ooit een liedje in de Top 40 te krijgen. Als je dan tachtig gouden en platina platen krijgt… Ik had nooit van mijn leven gedacht aan zo’n succes te kunnen deelnemen. Dat is allemaal geweldig, maar je wordt niet herinnerd in Nederland. Op André Hazes na dan. Die moest overal achteraan, kreeg het maar niet voor mekaar om gedraaid te worden op de radio en na zijn dood zijn het allemaal hits geworden. Dus het leven staat misschien nog vol verrassingen, haha! Maar dat zie ik niet gebeuren, hoor.”

Over Jan Keizer

Buiten een begenadigd muzikant was Jan Keizer (Volendam, 1949) een talentvol voetballer. Hij speelde in de betaalde jeugd van FC Volendam, maar koos uiteindelijk voor de muziek. Hij kwam in 1969 als drummer bij BZN en werd vijf jaar later de zanger. De Band Zonder Naam scoorde liefst 55 Top 40 hits. In 2007 stopte de hitmachine, omdat Keizer solo verder wilde. Sinds eind 2009 treedt hij weer op met Anny Schilder, de eerste zangeres van BZN. 2019 is het laatste jaar van het duo. Keizer blijft na het afscheid als artiest wel actief in de muziek. “Ik schrijf nog iedere dag. Voor Corry Konings, Jannes, Wolter Kroes, ja, voor wie eigenlijk niet? Ik heb net een album klaar voor Ancora. Ik heb nog zoveel liefde voor de muziek. Als een liedje wordt ingezongen in de studio ben ik erbij. Om te kijken of het wel goed gebeurt, maar ook omdat ik het leuk vind.”

Kijk voor kaarten van de afscheidstournee op www.janenanny.nl.